1. Phương pháp active recall
Phương pháp active recall – hay còn gọi là ghi nhớ chủ động – là kỹ thuật bạn không chỉ đọc lại bài hoặc ghi chú mà chủ động rút thông tin từ trí nhớ (ví dụ: tự hỏi bản thân câu hỏi, đóng sách rồi viết lại những gì nhớ được).
Nghiên cứu cho thấy phương pháp học chủ động này giúp chuyển thông tin từ trí nhớ ngắn hạn sang dài hạn tốt hơn so với việc chỉ “học lại” (re‑reading).
Cách áp dụng:
- Sau khi học một nội dung mới, đóng sách lại và tự hỏi: “Mình nhớ được những gì?”, rồi viết lại hoặc nói ra.
- Sử dụng flashcards với câu hỏi và trả lời, nhưng thay vì chỉ xem lại, hãy bật chế độ “nhìn câu hỏi rồi tự trả lời”.
- Khi học nhóm, mỗi người có thể tự kiểm tra lẫn nhau với câu hỏi mở.
- Kết hợp với phương pháp spaced repetition (sẽ nói ở phần sau) để tăng hiệu quả ghi nhớ dài hạn.
Vì sao đây là phương pháp học tập hiệu quả?
- Giúp tăng khả năng phản hồi lại thông tin, kích hoạt “hiệu ứng kiểm tra” (testing effect) – khi bạn phải nhớ lại, việc nhớ được sẽ sâu hơn, cải thiện trí nhớ hiệu quả.
- Tránh lối học thụ động, chỉ đọc hoặc highlight – nhiều người học thường mắc lỗi này.
- Có thể áp dụng cho bất kỳ môn học nào, từ ngôn ngữ, khoa học đến kỹ năng nghề nghiệp.
6 Nhóm đặc tính nghề nghiệp của Mật mã Holland, con thuộc nhóm nào?
2. Phương pháp blurting
“Kỹ thuật Blurting” là một dạng rất cụ thể của active recall: bạn đọc tài liệu, ghi chú, học thuộc sau đó đóng lại và viết ngay tất cả những gì bạn nhớ (không cần đúng thứ tự, không lo sai) —> mở lại và so sánh xem bạn đã quên gì, sai gì.
Kỹ thuật này gia tăng khả năng phát hiện “lỗ hổng” trong kiến thức và tăng hiệu quả ôn tập, học tập hiệu quả
Cách áp dụng:
- Học một mục nhỏ (ví dụ: một chương hoặc 1 phần bài) → đọc → ghi chú nhanh → đóng lại → lấy 1 tờ giấy và viết lại tất cả bạn nhớ được.
- Mở lại tài liệu → đối chiếu → đánh dấu phần bị quên hoặc hiểu chưa sâu.
- Ôn lại phần đó sau đó, rồi lặp lại lần 2 với cùng hoặc nội dung tiếp theo.
- Khi ôn thi, phương pháp blurting là cách rất tốt để kiểm tra bản thân và tiết kiệm thời gian ôn.
Tại sao đây là một trong các phương pháp học tập hiệu quả:
- Kết hợp tốt với active recall vì chính bạn chủ động “blurt” kiến thức.
- Giúp bạn phát hiện sớm phần hiểu còn yếu đồng thời ghi nhớ thông tin thay vì đợi đến khi học xong.
- Phù hợp với cả học sinh, sinh viên và người đi làm.
3. Phương pháp Simon Learning Method
Phương pháp học của Herbert A. Simon gọi là Simon Learning Method (hay “phương pháp Simon”) tập trung vào việc chia nhỏ kiến thức, xác định mục tiêu rõ ràng, và lặp lại đầu tư thời gian đúng cách để thành thạo.
Nói cách khác, thay vì học một mảng lớn một lần, bạn phân mảnh nó thành những phần dễ quản lý và học theo từng bước.
Cách áp dụng:
- Bắt đầu với mục tiêu học rõ ràng: “Tôi muốn hiểu chủ đề X trong 2 tuần”, “Tôi muốn thành thạo kỹ năng Y trong 1 tháng”.
- Chia nhỏ lượng kiến thức lớn thành các phần: ví dụ với môn tiếng Anh: từ vựng, ngữ pháp, nghe, nói thành từng module.
- Học từng module theo thời gian định sẵn, sau mỗi module đánh giá bản thân.
- Lặp lại, review những phần đã học để tăng độ chắc.
- Kết hợp với các phương pháp khác như active recall, spaced repetition để tăng hiệu quả.
Lý do đây là phương pháp học tập hiệu quả:
- Kỹ thuật Simon hỗ trợ học thấu hiểu hơn – không chỉ thuộc mà “hiểu”.
- Giúp bạn tránh bị “choáng” với lượng kiến thức lớn.
- Rất phù hợp với học sinh, sinh viên, đặc biệt là nếu bạn chuẩn bị du học hoặc học nhiều môn.
4. Phương pháp spaced repetition
Spaced repetition (lặp lại giãn cách) là kỹ thuật học mà bạn ôn lại kiến thức ở những khoảng thời gian ngày càng rộng thay vì ôn liền một mạch (“cramming”). Ví dụ: học ngày 1, ôn ngày 2, sau đó ngày 4, ngày 8
Nghiên cứu cho thấy việc giãn thời gian giữa các lần ôn giúp ghi nhớ dài hạn tốt hơn.
Cách áp dụng:
- Sử dụng flashcards: sau lần đầu học, ôn 1 ngày sau; nếu nhớ tốt, ôn lại sau 3 ngày; nếu nhớ rất tốt, ôn lại sau 7 ngày; và tiếp tục giãn.
- Dùng app hoặc công cụ hỗ trợ spaced repetition (như Anki, Brainscape).
- Khi học môn mới, đừng chờ sát thi mới ôn: hãy lập lịch ôn lại theo khoảng cách tăng dần từ bây giờ.
- Kết hợp với active recall: mỗi lần ôn lại, dùng kỹ thuật tự hỏi/đáp (active recall) chứ không chỉ đọc lại.
Tại sao đây là phương pháp học tập hiệu quả:
- Giúp giảm quên kiến thức – theo “hiệu ứng spacing” trong tâm lý học.
- Đối với các mục tiêu cần nhớ lâu như từ vựng ngoại ngữ, công thức, định nghĩa thì cực kỳ hữu ích.
- Tăng hiệu suất học: bạn ôn ít lần nhưng mỗi lần chất lượng hơn.
Cách tính GPA – Công thức, bảng quy đổi và bí quyết nâng điểm
5. Phương pháp Feynman Technique
Phương pháp của Richard Feynman – thường gọi là Feynman Technique – tập trung vào việc giải thích kiến thức cho chính bạn hoặc người khác như thể bạn đang dạy cho trẻ em: hãy dùng từ ngữ đơn giản, tìm ra chỗ bạn chưa hiểu rồi quay lại học.
Các bước thường thấy:
- Chọn một chủ đề bạn muốn học.
- Viết ra lời giải thích bằng từ ngữ thật đơn giản – như đang giảng cho người mới bắt đầu.
- Khi gặp phần khó hoặc bạn vấp phải thuật ngữ phức tạp → quay lại học thêm cho rõ.
- Rút gọn lại, dùng ví dụ, analogies để hiểu và nhớ sâu.
Cách áp dụng:
- Khi bạn học một khái niệm mới, ngay lập tức thử “giải thích” nó trong vài câu cho bạn/ai đó nghe.
- Nếu bạn không thể giải thích rõ – đó là dấu hiệu bạn chưa hiểu – quay lại học lại phần đó.
- Ghi lại lời giải thích dưới dạng tóm tắt hoặc sơ đồ để tham khảo sau.
- Kết hợp với active recall và spaced repetition để tối ưu hóa hiểu và nhớ.
Tại sao đây là phương pháp học tập hiệu quả:
- Hướng vào học hiểu sâu, chứ không chỉ thuộc.
- Giúp bạn phát hiện “lỗ hổng” trong hiểu biết của mình ngay lập tức.
- Khi bạn có thể giảng lại cho người khác, bạn đã nắm tốt rồi.
4 Kỹ năng học tập cần có để thành công khi du học
6. Phương pháp Pomodoro Technique
Phương pháp Pomodoro Technique là kỹ thuật quản lý thời gian: học hoặc làm việc tập trung trong khoảng 25 phút (một “pomodoro”), sau đó nghỉ 5 phút ngắn; sau mỗi 4 lần, nghỉ dài hơn.
Hệ thống này giúp duy trì tập trung, giảm trì hoãn và tránh căng thẳng vì học quá lâu không nghỉ.
Cách áp dụng:
- Chọn công việc học tập: ví dụ “Ôn chương 3 môn Toán”.
- Bật đồng hồ hẹn giờ 25 phút: học thật tập trung, không bị gián đoạn.
- Khi timer reo → nghỉ 5 phút (đi uống nước, vận động nhẹ).
- Sau 4 phiên pomodoro → nghỉ dài hơn (15–30 phút) rồi quay lại.
- Ghi lại số pomodoro bạn đã hoàn thành để thấy tiến trình và tăng động lực.
Tại sao đây là phương pháp học tập hiệu quả:
- Đưa vào kỷ luật thời gian, giúp bạn học hiệu quả hơn chứ không “lang thang” trong học.
- Kết hợp tốt với các phương pháp ở trên: trong mỗi pomodoro bạn có thể dùng active recall, blurting, Feynman…
- Phù hợp với cả học sinh, sinh viên và người làm việc – đặc biệt khi bạn phải học/ôn tập trong thời gian dài hoặc có nhiều môn.
4 Kỹ năng quan trọng để tự học ONLINE hiệu quả
Kết hợp các phương pháp học tập để đạt hiệu quả tối đa
1, Kết hợp: Việc kết hợp các phương pháp sẽ tạo sức mạnh lớn hơn. Ví dụ: dùng Pomodoro để chia khung học → trong mỗi khung học dùng active recall + blurting → sau vài ngày ôn lại theo spaced repetition → sử dụng Feynman Technique khi muốn hiểu sâu → áp dụng Simon Method để phân nhỏ và lập kế hoạch.
2, Lập kế hoạch rõ ràng: Hãy đặt mục tiêu học mỗi ngày, ghi lại tiến trình, và review lại theo lịch.
3, Học chủ động: Tránh thụ động như chỉ đọc lại ghi chú hoặc highlight – thay vào đó hãy tự hỏi, tự viết, tự giải thích.
4, Điều chỉnh: Mỗi người học có nhịp khác nhau – có thể bạn không học được 25 phút mà phù hợp 20 hoặc 30 phút; bạn có thể điều chỉnh schedule spaced repetition phù hợp.
5, Giữ động lực & nghỉ ngơi: Học không phải là marathon không ngừng; hãy nghỉ ngơi, đảm bảo sức khỏe tinh thần và thể chất để học hiệu quả.
Nếu bạn đang tìm “phương pháp học tập hiệu quả”, thì 6 kỹ thuật trên là một hệ thống toàn diện giúp cả việc học nhanh – hiểu sâu – nhớ lâu. Việc chỉ “học nhiều” không đủ, mà học đúng cách mới tạo ra khác biệt. Hãy bắt đầu chọn một hoặc hai phương pháp, áp dụng trong tuần tới và quan sát sự thay đổi trong việc học tập của bạn nhé!
HUẤN LUYỆN TOÀN DIỆN HỌC BỔNG ĐẠI HỌC TOP 200 THẾ GIỚI